Bene Israeli Jews of Alibag

इतिहास –

भारतीय ज्यू इतिहासकार एस्थर डेव्हिड आणि इतर अभ्यासक आणि स्थानीक ज्यू लोकांच्या तोंडातून हा इतिहास सांगितला जातो. यांच्या म्हणण्याप्रमाणे २००० वर्षांपूर्वी रोमन साम्राज्याच्या छळातून सुटून ज्यू या प्रदेशात आले. येरुसलेम/ जेरुसलेम येथील मूळचे ज्यू लोकं तेथुन अनेक बोटीतून जगाच्या वेगवेगळ्या भागात पोहोचले. यातील काही जहाजे भारतात आली काही केरळ कडे गेली तर काही अलिबाग परिसरातील नवगाव या गावाच्या किनाऱ्याला अपघात होऊन फुटली. यातील सात जोडपी वाचली आणि यांचेच वंशज आज या परिसरात राहतात. पुढे अलिबाग आणि परिसरातील अनेक गावात या समाजाचे वास्तव्य वाढत गेले. या लोकांनी येथे शेतामध्ये काम करणे आणि तेल गाळण्याचा व्यवसाय स्वीकारला. शनिवारी त्यांचा विश्रांतीचा दिवस असल्याने यांना शनिवार तेली असेहि संबोधले जाऊ लागले.

या समाजाने स्थानिक लोकांनी उत्तम रीतीने जुळवून घेतले. त्यांनी स्थानिकांच्या अनेक चालीरीती स्वीकारल्या आणि भारतीय समाजात मिसळून गेले. भारत हा एकमेव देश होता जेथे त्यांना कोणताही त्रास झाला नाही. यांनी येथील खाद्यपदार्थ, वेशभूषा स्वीकारली. याची आडनावे सुध्दा वैशिषटयपूर्ण आहेत. ते आपल्या नावामागे ज्या गावात त्यांचे वास्तव्य होते त्याचे नाव लावतात. उदाहरणार्थ पेणकर, अवास कर, तळकर, झिरडकर, नागावकर इ.  ज्यू इस्रायल मधून येथे आले आणि त्यांची हिब्रू भाषा हळू हळू विसरू लागले, पण त्यांनी त्यांचे शब्बात श्लोम विसरले नाही. अलिबाग, रेवदंडा आणि इतर ठिकाणी या समाजाची प्रार्थना स्थळे आजही आहेत. ज्याला ते मशीद अथवा synagogue म्हणतात. तसेच त्यांच्या दफनभूमी/ cemetery आहेत, अशीच एक दफनभूमी अलिबागजवळील नवगाव या गावात आहे.